روزانه هزاران دامنه جديد به ثبت مي رسند و هزاران دامین ديگر منقضي مي گردند. واقعيت جالب اينجاست كه هر دامنه داراي يك چرخه حيات مي باشد. در واقع هر دومین در اين چرخه دوره هاي مختلفي را طي مي كند. چرخه حیات دامنه به پروسه ای اطلاق می گردد که طی آن یک نام دامنه ثبت، منقضی، حذف و سپس مجدد برای ثبت آزاد می گردد. البته بسته به پسوند آن مدت زمان هر دوره متفاوت می باشد. آيا تا به حال در مورد چرخه حيات يك دامین چيزي شنيده ايد؟ آيا علاقمند به دانستن چرخه حيات دومین مي باشيد؟ در اين مقاله سعي شده است مراحلي را كه يك Domain در طي حيات خود طي مي كند شرح داده شود.
چرخه حيات دامنه ها با توجه به پسوند آنها متفاوت است. به عنوان مثال اين چرخه در دامنه هاي عمومي سطح بالا يا همان GTDL ها با دامنه هاي بين المللي كشورهاي جهان و يا دامین هاي با پسوند خاص متفاوت مي باشد. البته بايد توجه داشته كه تفاوت در جزئيات بيشتر نمايان مي گردد و همه آنها از يك چارچوب كلي تبعيت مي کنند كه به اين چارچوب كلي همان عمر دامنه گفته مي شود. جهت درك بهتر تفاوت ها سعي شده است مراحل كلي حيات انواع مختلف پسوند دامنه ها، به صورت مقايسه اي بيان شود. شايان ذكر است به منظور اطلاع از وضعیت دامنه می توانید به سایت هایی نظیر www.domaintools.com ،www.register.com ،www.who.is،... مراجعه نمائید.
در اين مرحله نام دامین براي ثبت، در دسترس عموم است و هر شخصی با پرداخت هزينه دامنه مورد نظر می تواند دامین را به ثبت برساند. هزينه ثبت دامنه از يك registrar به registrar ديگر متفاوت مي باشد. توجه داشته باشيد كه مدت اعتبار دامنه نمي تواند از يك مقدار مشخص شده بيش تر باشد و در صورتي كه علاقه مند به تمديد دامنه طي زمان هاي طولاني تري مي باشيد، مي توانيد اين عمل را در طي حيات فعاليت دامین انجام دهيد.
مرحله بعد، مرحله Active يا همان مرحله فعال نام دارد. زماني كه يك دامنه به ثبت مي رسد، وارد اين مرحله مي شود. تا زمانی که تاریخ اعتبار دامنه پایان نیافته باشد، دومین در حالت فعال یا Active می باشد. در اين مرحله مالک آن می تواند در هر زماني آن را تمدید نماید. مدت تمدید به انتهای مدت اعتبار دامنه اضافه خواهد شد. مدت اعتبار دامین هاي عمومي نمی تواند بیش از 10 سال از تاریخ جاری آنها باشد. اين در حالي است كه براي دامنه ir. اعتبار دومین نمی تواند بیش از 5 سال از تاریخ جاری آن باشد. اين مرحله براي دامنه هاي خاص متفاوت مي باشد. به عنوان مثال:
دامنه با پسوند ( co.uk ,org.uk) : این نوع دامنه ها می بایست با مدت اعتبار 2 سال ثبت گردند و به هنگام تمدید نیز می بایست تا 2 سال تمدید یابند و یا دامنه با پسوند (co.) : مدت اعتبار این نوع دامنه ها می بایست حداقل یکسال و حداکثر تا 5 سال باشند.
مرحله سوم Expired يا همان انقضا مي باشد. در اين دوره در صورتي كه دامین شما تا قبل از پايان مرحله فعال يا همان Active، تمديد نگردد، Domain غیر فعال گشته و وارد مرحله Expired مي گردد. توجه داشته باشيد كه در اين مرحله، همه خدمات مربوط به نام دامنه متوقف مي گردد. در دامنه هاي عمومي، مالک دامنه به مدت 45 روز فرصت دارد تا دومین را تمدید نموده و به حالت فعال بازگرداند، اين در حالي است كه در دامنه هاي ir. طي يك دوره 30 روزه مالک دامین می تواند با پرداخت هزینه تمدید، Domain را مجددا تمدید نموده و به حالت Active بازگرداند. شايان ذكر است كه در دامنه هاي با پسوند خاص اين موضوع مقداري متفاوت است .
براي نمونه:
دامنه با پسوند( co , .ca.) : پس از پایان تاریخ اعتبار، کاربر به مدت 40 روز مهلت دارد تا دامنه را تمدید نماید.
دامنه با پسوند (it.): پس از پایان تاریخ اعتبار، کاربر به مدت 12 روز مهلت دارد تا domain را تمدید نماید.
دامنه با پسوند (uk.): پس از پایان تاریخ اعتبار، کاربر به مدت 30 روز مهلت دارد تا دامنه را تمدید نماید.
دامنه با پسوند (eu.): پس از پایان تاریخ اعتبار، کاربر تا پا پایان ماه میلادی مشخص شده در تاریخ انقضا دامنه فرصت دارد تا نسبت به تمدید آن اقدام نماید. به طور مثال دامنه parsdata.eu در تاریخ 16/08/2014 منقضی می گردد، پس از این تاریخ کاربر از 16/08/2014 تا پایان ماه یعنی 30/08/2014 فرصت دارد تا دامنه را تمدید نماید.
دامنه با پسوند ( fr, .nl.): این نوع دامنه ها فاقد دوره انقضا می باشند و پس از پایان تاریخ اعتبار دامنه بلافاصله وارد دوره بازخرید می گردند.
دامنه با پسوند (de.):این نوع دامنه ها فاقد دوره انقضا و بازخرید می باشند و بلافاصله حذف شده و وارد دوره آزاد می گردند.
مرحله بعد Redemption Period يا همان دوره باز خريد مي باشد. در صورتي كه يك دامنه به هر دلیلی در دوره Expired تمديد نگردد وارد اين مرحله مي گردد. در دامنه هاي عمومي طي این دوره، مالک دامنه به مدت 30 روز فرصت دارد تا علاوه بر هزینه تمدید، با پرداخت مبلغی به عنوان جریمه که تعیین شده، دامنه را به حالت فعال بازگرداند. همچنين در دامنه هاي ir. نيز طي يك دوره 30 روزه مالک دامنه می تواند با پرداخت جریمه دامنه را تمدید کند. قابل ذكر است كه اين دوره در دامنه هاي ir. با نام دوره قفل (Lock) نيز شناخته مي شود. همانطور كه طي مراحل قبل نيز اشاره شد اين دوره در دامنه هاي با پسوند خاص متفاوت از ديگر انواع دامنه ها مي باشد و برخي از مهمترين انواع آنها به شرح ذيل مي باشد .
-
دامنه با پسوند ( fr, .it , .ca.) : در این دوره، مالک دامنه به مدت 30 روز فرصت دارد تا علاوه بر هزینه تمدید، با پرداخت مبلغ تعیین شده، دامنه را به حالت فعال بازگرداند.
-
دامنه با پسوند (co.) : در این دوره، مالک دامنه به مدت 15 روز فرصت دارد تا علاوه بر هزینه تمدید، با پرداخت مبلغ تعیین شده، دامنه را به حالت فعال بازگرداند.
-
دامنه با پسوند ( uk.) : در این دوره، مالک دامنه به مدت 60 روز فرصت دارد تا علاوه بر هزینه تمدید، با پرداخت مبلغ تعیین شده، دامنه را به حالت فعال بازگرداند.
-
دامنه با پسوند ( eu.) : در این دوره، مالک دامنه به مدت 40 روز فرصت دارد تا علاوه بر هزینه تمدید، با پرداخت مبلغ تعیین شده، دامنه را به حالت فعال بازگرداند.
-
دامنه با پسوند ( nl.) : در این دوره، مالک دامنه به مدت 40 روز فرصت دارد تا علاوه بر هزینه تمدید، با پرداخت مبلغ تعیین شده، دامنه را به حالت فعال بازگرداند.
مرحله بعد Pending Delete يا به عبارتي ديگر دوره انتظار براي حذف مي باشد. در واقع درصورتي كه يك دومین طي دوره قبلي (دوره باز خريد) تمديد نگردد، وارد اين مرحله مي گردد. مي توان گفت در این دوره دامین در حال حذف از لیست دامنه ها می باشد و دیگر برای مالک دومین قابل تمدید نمی باشد (حتی با پرداخت جریمه). مدت طول این دوره 5 روز می باشد که پس از پایان آن، دامنه برای همگان آزاد شده و می توانند اقدام به ثبت آن نمایند. در واقع در اين مرحله حيات يك دامنه به پايان مي رسد و مي تواند تولدي ديگر داشته باشد، بدين معني كه هر شخصی مي تواند مجدد اين دامنه را به ثبت برساند و خود را به عنوان مالك جديد آن دومین معرفي نمايد. اين دوره براي دامنه هاي با پسوند خاص بدين صورت مي باشد:
دامنه با پسوند (uk , .it , .co.) : مدت این دوره 5 روز می باشد که پس از پایان آن، دامنه برای عموم آزاد شده و می توانند نسبت به ثبت آن اقدام نمایند.
دامنه با پسوند ( nl ,.fr , .ca.) : این نوع دامنه ها فاقد دوره حذف می باشند و پس از پایان دوره بازخرید بلافاصله حذف گشته و وارد دوره آزاد (Available) می گردند.