اینترنت یک شمشیر دو لبه است، هنگامی که مطالب خود را به صورت آنلاین به اشتراک می گذارید، بلافاصله همه این اطلاعات و محتواها در دسترس مردم سراسر جهان قرار می گیرد و با وجود چنین چیزی، خطر کپی یا سرقت آن توسط سایر کاربران به صورت تصاعدی افزایش می یابد. حتما سایت های زیادی از جمله سایت های خبری را دیده اید که چطور از محتواهای کپی شده استفاده می کنند. فقط کافی است یک نفر روی یک موضوع یا خبر کار کند تا در چشم بر هم زدنی، ده ها و صدها سایت دیگر بدون کم و کاست همان محتوا را بدون کوچکترین تغییر کپی نموده و استفاده کنند. در دنیای اینترنت محتوا پادشاه است اما نه محتوای کپی شده از وبسایت های دیگر! افرادی که در حوزه سئو و تولید محتوا فعالیت می کنند، به خوبی می دانند که محتوای کاربر پسند و مفید و منحصر به فرد نقش قابل توجهی در موفقیت کسب و کارشان خواهد داشت. اگر این اصل را رعایت نکنید با جریمه گوگل مواجه می شوید. در سال ۱۹۹۸ قانونی با هدف حمایت از مالکیت معنوی آثار دیجیتال در آمریکا تصویب شد که با عنوان DMCA معرفی گردید و در این مقاله به بررسی آن خواهیم پرداخت.
قانون کپی رایت هزاره دیجیتال یا Digital Millennium Copyright Act به اختصار DMCA یک قانون فدرال حق کپی رایت در ایالات متحده است که در سال ۱۹۹۸ وضع شد. در حالی که قوانین اولیه یا قانونی برای حفاظت از محتوای آنلاین در ابتدای وب و اینترنت وجود نداشت، DMCA با دادن حق کپی رایت به صاحبان محتواهای موجود در اینترنت، چشم انداز آنلاین را تغییر داد تا آن ها بتوانند روی کار خود کنترل بیشتری داشته باشند. این قانون همچنین مسئولیت ارائه دهندگان خدمات اینترنتی یا ISP و بسترهای آنلاین که ممکن است محتوای دارای حق کپی رایت را میزبانی کنند محدود می کند. بر اساس قوانین DMCA، کاربران وب نمی توانند به طور قانونی محتوایی را که متعلق به آن ها نیست در سایت خودشان بارگذاری کنند. بدون اجازه مالک محتوا نمی توان از مطالبی مانند عکس ها، فیلم ها و موسیقی به صورت آنلاین استفاده کرد یا آن ها را به اشتراک گذاشت. هر کسی که خط مشی و قوانین DMCA را نقض کند، الزاماً باید مطالب دارای حق کپی رایت را از سایت خود حذف کند.
تحت DMCA شرکت هایی که محتوای دیجیتال را میزبانی می کنند، مسئول حذف مطالب دارای حق نسخه برداری در صورت اطلاع توسط دارنده حق چاپ هستند. این شامل مراحل طراحی سایت ها، پلتفرم های رسانه های اجتماعی و ارائه دهندگان ذخیره سازی ابری می شود. بنابراین اگر از هرکدام از این خدمات برای میزبانی محتوای بازاریابی خود استفاده می کنید، بسیار مهم است که بدانید DMCA چگونه بر شما تأثیر می گذارد و چه اقداماتی را باید برای محافظت از محتوای خود انجام دهید. قانون حق نسخه برداری برای محافظت از سازندگان و صاحبان محتوا وجود دارد. اگر کاری که آنها تولید می کنند بدون اجازه استفاده شود، می توانند اقدامات قانونی را انجام دهند که بسته به شدت تخلف می تواند منجر به جریمه شود. اقدامات حقوقی دارای زمان و منابع فشرده هستند و در بسیاری از موارد به هدف نهایی نمی رسند. قانون حق نسخه برداری هزاره دیجیتال DMCA برای ساده سازی این فرآیند و مشخص کردن موارد خاصی که در آن سرویس هایی که محتوای حق نسخه برداری را میزبانی کرده و از مسئولیت قانونی محافظت می کنند، ایجاد شد.
همان طور که در تعریف قانون DMCA گفتیم هدف قانون کپی رایت در فضای دیجیتال حفاظت از حقوق و منافع صاحبان و سازندگان محتوا در عصر دیجیتال و همچنین محدود کردن مسئولیت ارائه دهندگان خدمات اینترنتی و سایر واسطه ها برای نقض حق کپی رایت توسط کاربران شان است. هدف DMCA ایجاد نسخه ی به روز شده قوانین کپی رایت برای مقابله با چالش های محتوا در فضای دیجیتال است. به طور کلی، هدف دی ام سی ای محافظت از حقوق صاحبان حق چاپ و مصرف کنندگان است. این هدف دارای چهار بخش اصلی است:
1. قانون حفاظت از آثار و اجراهای سازمان جهانی مالکیت فکری یا WIPO مانند برنامه های رایانه ای، ضبط های صوتی و آثار شنیداری و دیداری
2. قانون اجرای محدودیت و مسئولیت برای نقض حق کپی رایت آنلاین توسط ارائه دهندگان خدمات اینترنتی و سایر واسطه های مستقیم و غیرمستقیم
3. محافظت از اطلاعات و داده های سیستم ها در هنگام تعمیر، نگه داری وغیره
4. حفاظت از آثار هنری در حال تولید
DMCA تولید و انتشار فناوری، دستگاه ها یا خدماتی را که برای دور زدن اقداماتی که دسترسی به آثار دارای حق نسخه برداری را کنترل می کنند، جرم انگاری می کند. قبل از DMCA ارائه دهندگان خدمات در صورت عدم اطلاع واقعی از نقض حق نسخه برداری، مسئولیتی در قبال نقض حق نسخه برداری نداشتند. DMCA بار را به عهده ارائه دهندگان خدمات گذاشت تا پس از دریافت اخطار نقض حق نسخه برداری، اقدامی برای حذف محتوای نقض کننده آن انجام دهند. همچنین یک بستر امن برای ارائه دهندگان خدماتی ایجاد کرد که از الزامات خاصی مانند اتخاذ و اجرای منطقی خط مشی برای خاتمه دادن به نقض کنندگان مکرر پیروی می کردند. در نهایت هدف این قانون حق چاپ هزاره دیجیتال، ارائه یک مسیر جایگزین برای دارندگان حق چاپ است تا از کنترل محتوا و مطالب خود اطمینان حاصل کنند. با ارائه یک فرآیند حل و فصل که بر حذف سریع منابع دارای حق نسخه برداری تمرکز دارد، مالکان می توانند اقدامی انجام دهند و وب سایت ها می توانند به جای کشیده شدن به دادگاه، به سرعت پاسخ دهند.
DMCA طیف گسترده ای از محتوا را پوشش می دهد که عبارتند از:
• متن های نوشته شده مانند کتاب، مقاله، شعر، وبلاگ و غیره
• عکس ها مثلا طراحی، نقاشی، عکس های گرفته شده
• آثار هنری و صنایع دستی مانند مجسمه ها، الگوها و ماکت ها، طراح ها
• انواع آثار موسیقیایی مانند آهنگ، اشعار، ملودی، ترانه، کاور موزیک
• آثار سمعی و بصری مانند فیلم ها، نمایش های تلویزیونی، بازی های ویدیویی، آثار هنری و تصاویر از کتاب های کمیک
DMCA در حفاظت از اطلاعات شخصی شما هم کاربرد دارد، مثلا اگر شخصی رایانه شما را هک کند و داده های شخصی یا نرم افزاری را به سرقت برده و از آن در فضای دیجیتال استفاده کنند، می توانید برای حذف آن از دی ام سی استفاده کرده و اخطار قانون کپی رایت در فضای دیجیتال را ارسال کنید. از آنجا که DMCA یک قانون مربوط به ایالات متحده است، فقط در همین منطقه قابل اجرا است. اگر هاست یک وب سایت در ایالات متحده مستقر است، بدون توجه به اینکه صاحب سایت یا صاحب حق کپی رایت در آن کشور حضور فیزیکی دارند یا خیر، تابع مقررات DMCA می شود. اگرچه DMCA در خارج از ایالات متحده اعمال نمی شود، اما برخی از صاحبان حق کپی رایت اخطارهای حذف DMCA را به وبسایت های غیر آمریکایی ارسال می کنند. بسیاری از سایت ها مطابق قوانین کپی رایت منطقه ای و بین المللی با این درخواست ها موافقت می کنند. وبسایت های کشورهایی که معاهده سازمان جهانی مالکیت معنوی یا WIPO را امضا کرده اند به احتمال زیاد از اخطارهای حذف بر اساس قوانین DMCA تبعیت می کنند.
برخی از محتواها شامل قانون DMCA نمی شوند، این محتواها عبارتند از:
1. محتوای عمومی
محتوای عمومی به محتوایی گفته می شود که حقوق مالکیت معنوی آن منقضی شده است یا هرگز وجود نداشته است. این محتواها شامل آثاری هستند که قبل از سال 1923 منتشر شده اند یا توسط دولت ایجاد شده اند.
2. محتوای تحت مجوز Creative Commons
Creative Commons یک سازمان غیرانتفاعی است که مجوزهای کپی رایت را برای محتوای دیجیتال ارائه می دهد. این مجوزها به سازندگان محتوا اجازه می دهند تا حقوق مالکیت معنوی خود را به روش های مختلف کنترل کنند. برخی از مجوزهای Creative Commons به کاربران اجازه می دهند تا محتوا را بدون محدودیت کپی، توزیع و استفاده کنند.
3. محتوایی با اهداف آموزشی یا تحقیقاتی
قانون DMCA به کاربران اجازه می دهد تا محتوای کپی رایت شده را برای اهداف آموزشی یا تحقیقاتی بدون اجازه صاحب حق کپی رایت استفاده کنند. این استفاده باید برای اهداف غیرتجاری باشد و باید به منبع محتوا اشاره کند.
4. محتوایی برای انتقاد یا بررسی
قانون DMCA به کاربران اجازه می دهد تا محتوای کپی رایت شده را برای اهداف انتقاد یا بررسی بدون اجازه صاحب حق کپی رایت استفاده کنند. این استفاده باید برای اهداف غیرتجاری باشد و باید به منبع محتوا اشاره کند.
DMCA از بدو پیدایش به طرق مختلف توسط سازندگان محتوا و ارائه دهندگان خدمات مورد استفاده قرار گرفته است. مفاد امن DMCA توسط ارائه دهندگان خدمات برای جلوگیری از مسئولیت محتوای تولید شده توسط کاربر استفاده شده است. دارندگان حق نسخه برداری اغلب از اعلامیه های حذف DMCA برای حذف محتوای ناقص از وب سایت ها استفاده می کنند. ارائه دهندگان محتوا مانند YouTube و Reddit از DMCA برای حذف محتوای متخلف از سایت های خود استفاده کرده اند. خود دارندگان حق نسخه برداری اعلامیه های حذف DMCA را ارسال می کنند. ارائه دهنده خدمات باید محتوای متخلف را در مدت زمانی معقول حذف کند. در صورت عدم حذف محتوا، دارنده حق چاپ می تواند علیه ارائه دهنده خدمات شکایت کند. گاهی اوقات دادگاه ها به ارائه دهندگان خدمات دستور می دهند که به دلیل تخلف عمدی غرامت بپردازند. این قانون همچنین برای بستن وب سایت های دزدی دریایی و توقف توزیع نسخه های غیرقانونی فیلم ها و برنامه های تلویزیونی استفاده شده است.
به طور کلی DMCA ابزار مؤثری برای دارندگان حق چاپ برای محافظت از حقوق خود به صورت آنلاین بوده است. در برخی موارد DMCA برای حذف محتوای غیرقانونی از اینترنت استفاده شده است. به عنوان مثال DMCA برای حذف نظرات منفی از وب سایت ها استفاده شده است. این به عنوان سوء استفاده از DMCA شناخته می شود. سوء استفاده از DMCA می تواند بر آزادی بیان آنلاین تأثیر منفی بگذارد. تعادل بین نیاز به حفاظت از مطالب دارای حق چاپ و نیاز به حمایت از آزادی بیان آنلاین ضروری است. در حالی که DMCA در درجه اول از صاحبان حق چاپ با ارائه راهی برای حل سریع تضادهای محتوا محافظت می کند، همچنین از ارائه دهندگان خدمات مانند ISP ها، موتورهای جستجو، میزبان های وب سایت و سایت های خبری که مسئولیت ارسال محتوای دارای حق نسخه برداری را ندارند، اما ممکن است سهواً محافظت کنند، محافظت می کند. اگر ارائه دهندگان خدمات در یکی از چهار دسته تعریف شده توسط DMCA قرار گیرند و به سرعت به درخواست های حذف و مقابله با حذف پاسخ دهند، عموماً از مسئولیت نقض حق نسخه برداری مصون هستند، حتی اگر صاحبان سایت با حسن نیت عمل نکنند.
تحت DMCA ارائه دهندگان خدماتی که در چهار نوع فعالیت درگیر هستند به طور کلی از نقض حق نسخه برداری محافظت می شوند:
• ارتباطات گذرا
ارائه دهندگان ارتباط گذرا آنهایی هستند که فقط اطلاعات را از طریق یک سیستم انتقال یا مسیریابی می کنند. ارائه دهندگان خدمات اینترنت اغلب در این دسته قرار می گیرند، تا زمانی که توانایی تغییر یا ویرایش داده ها را به هیچ وجه نداشته باشند. در اینجا، تسهیل انتقال داده ها چیزی است که به این ارائه دهندگان خدمات در برابر نقض حق چاپ مصونیت می دهد.
• Caching سیستم
ارائه دهندگانی که ذخیره سازی موقت یا ذخیره سازی داده های اصلاح نشده را برای اشخاص ثالث مانند صاحبان وب سایت ارائه می کنند نیز از این مسئولیت معاف هستند.
• ذخیره سازی محتوا
ارائه دهندگان فضای ذخیره سازی در صورت عدم آگاهی از مطالب دارای حق نسخه برداری و عدم توانایی ویرایش آن، مسئولیتی در قبال نقض حق نسخه برداری ندارند.
سیاست استفاده منصفانه از DMCA اجازه می دهد تا از برخی مطالب دارای حق کپی رایت به شیوه های خاصی استفاده شود. استفاده از محتوا برای اهداف قابل تغییر در جایی که محتوایی بر اساس اثر اصلی ساخته شده یا چیزی جدید از آن خلق کرده اید، قانونی است. در واقع شما می توانید از یک یا چند محتوا استفاده کرده و یک محتوای جدید با قلم خودتان بنویسید. همچنین ممکن است بتوانید از محتوای دارای حق کپی رایت برای مقاصد غیر تجاری استفاده کنید، یا استفاده شما از مطالب، ارزش محتوای اصلی را کاهش ندهد. اگر از مواد دارای حق کپی رایت بدون اجازه مالک استفاده می کنید و به نحوی که تحت استفاده عادلانه قرار نمی گیرد ، قوانین DMCA را نقض خواهید کرد. هنگامی که شخصی مرتکب نقض DMCA می شود، ممکن است یک اخطار از سوی DMCA دریافت کند که از او می خواهد بلافاصله همه محتوای دارای حق کپی رایت را حذف کند. در صورت عدم توجه به این اخطار و رعایت نکردن آن، مجرم می تواند حساب یا وبسایتش را توسط ISP خود معلق کند. آن ها همچنین می توانند مشمول مجازات های مدنی یا کیفری شوند. متخلفان حق کپی رایت ممکن است تا ۳۰ هزار دلار جریمه شوند و خسارت مدنی بپردازند. در پرونده های جنایی، مجرمان DMCA نیز ممکن است از ۵ تا ۱۰ سال زندان بگیرند و به پرداخت تا ۱ میلیون دلار جریمه محکوم شوند.
اگر می دانید که DMCA را نقض کرده اید، یا اگر فکر می کنید که این کار را انجام داده اید، باید فورا محتوای دارای مشکل را از سایت خود حذف کنید. با ادامه استفاده از مطالب دارای حق کپی رایت برخلاف میل مالک، ممکن است با جریمه های شدید یا حتی زندان روبه رو شوید البته این مورد در ایران صدق نمی کند. در واقع مالک محتوا ابتدا به شما اخطار می دهد، اگر محتوای موردنظر را تا زمان تعیین شده از روی سایت تان پاک نکردید، او می تواند علیه شما شکایت مطرح کند. به خاطر داشته باشید که همه ادعاهای DMCA معتبر نیستند. برخی از صاحبان حق کپی رایت عمدا از DMCA سوء استفاده می کنند و ادعاهای نقض حق کپی رایت غیر قانونی یا اشتباه را ارائه می دهند. اگر اعتقاد ندارید که مبنایی برای ادعای DMCA علیه شما وجود دارد، می توانید مدارک خودتان را ارائه کنید. بهتر است مطالب مورد مناقشه را به هر حال تا پس از برطرف شدن ادعای مطرح شده از روی سایت تان حذف کنید، اما اگر شکایت اصلی DMCA نامعتبر تشخیص داده شود، جریمه نخواهید شد.