ايميل يا همان نامه الكترونيكي يكي از ابزارهاي ارتباطی عصر مدرن است که بسياري از مردم جهان به وسيله آن مي توانند در دور ترين نقاط جهان با هم ارتباط داشته باشند. اين ابزار ارتباطي روز به روز در حال پيشرفت و گسترده تر شدن مي باشد. ایمیل را می توان به دو طریق ایجاد و استفاده نمود.
از طریق سایتهایی كه ایمیل رایگان می دهند مانند yahoo كه مدیریت این ایمیل نیز از طریق خود سایت یاهو امكان پذیر است و دوم ایجاد ایمیل های اختصاصی از سایت های اختصاصي كه اين امكان را ارائه مي دهند. به جرات مي توان گفت كه شايد يكي از توسعه هاي اينترنت كه بسيار هم مهم مي باشد پست الكترونيكي يا همان ايميل بوده است.
اما ايميل چيست و چگونه به وجود آمد ؟
ایمیل یك نشانی پستی یا به اصطلاح آدرس پست الكترونیكی (Electronic Mail) است كه از طریق این آدرس می توان با هر شخصی یا ارگان و سازمانی به صورت الكترونیكی و از طریق شبكه جهانی اینترنت ارتباط برقرار نمود. ایمیل بسیار مسن تر از خود اینترنت بود و از یک آغاز بسیار ساده تکامل یافت.
احتمالا اولين صندوق پستی در موسسه تکنولوژی ماساچوست در سال 1965 مورد استفاده قرار گرفت.بنابراین، قبل از آمدن اینترنت، ارسال پيام بين دو كاربر تنها می توانست با کامپیوترهای یکسان انجام شود. در طول دهه ی 1960 و 1990 بسیاری از شركتها كه در حال استفاده از كامپیوتر های بزرگ (main frame) و كامپیوترهای كوچك بودند , از امكانات email هم در آن سیستم ها استفاده می كردند.
بر طبق این اطلاعات اولین پیام ایمیل توسط شبكه آرپانت ( آرپانت مخفف یک پروژه تحقیقاتی بود که کارفرمای آن "آرپا"، آژانس پروژه های تحقیقات پیشرفته وزارت دفاع آمریکا، بود . )در سال 1971 ارسال شد. اواخر سال 1970 و اوایل سال 1980 زمان رشد كامپیوتر های شخصی (apple macintosh 1984,ibm pc 1983,apple ii 1978) بود كه در برگیرنده تكنولوژی جدید ایمیل بود. بعضی از این سیستمها , به شكل ( dial – up) بودند , مانند: apple link, compuserve one to one tlecom gold, easy link,mci mail) و .... جهت ارسال پیام بین دو كاربر لازم بود كه هر دو نفر مشترك سیستم باشند.سیستمهای اختصاصی ، پیامها را از یك سیستم به سیستم دیگر نمی فرستاد یا معاوضه نمی كرد.
در جولاي 1971 ديك واتسون ( Dick Watson) نظريه اي را در مورد توصيف صندوق پست الكترونيكي به چاپ رساند.ايده واتسون از اين قرار بود ، ارائه مكانيزمي كه از طريق آن بتوان به وسيله شبكه سند هايي را در سايت هاي آرپانت توزيع نمايد. واتسون نظريه خود را به اين صورت ارائه داد كه ابتدا فايل ها را به يك چاپگر راه دور (teleprinter) ارسال و چاپ نمايند و سپس پيام هاي مربوط به هر كاربر را تفكيك كنند.
در ابتدا اين نظريه كاملا ايده آل بود اما ری تاملینسون (Ray Tomlinson) با خواندن يادداشت هاي واتسون مخالف اين نظريه بود ، دليل مخالفت تاملينسون اين بود كه ، راه حل ارائه شده بسيار پيچيده و گمراه كننده مي باشد و همچنين در اين راه حل كاغذ و جوهر بسياري براي چاپ مصرف ميگردد كه مقرون به صرفه نمي باشد. در نظر تاملینسون مي بايست ابتدا اسناد به صندوق پست الكترونيكي كاربر ارسال گردد و در صورتي كه كاربر نياز به چاپ داشت از آن پرينت تهيه نمايد.
تاملینسون راه حلي ارائه داد مبني بر ديدن ايميل ها بين دو شبكه به وسيله TENEX (يك ايميل مجازي بود كه برنامه اي به نام SNDMSG داشت كه به کاربران اجازه می‌داد روی فایلهای دیگر کاربران یادداشتی بنویسند بدون آنکه آن فایل را خودشان بتوانند بخوانند یا اینکه رویش بازنویسی کنند) تنكس براي انتقال فايل ها از سيستم CPYnet استفاده مي نمود. كاربران می توانستند فایلهای متنی Text ایجاد كنند كه بعدا به صندوق پستی در همان ماشین تحویل داده می شد. صندوق پستی یك فایل متنی بود كه می توانست فایلهای متنی دیگری به انتهای آن اضافه شود. داده ها می توانستند به انتهای آن اضافه شوند ولی نمی توانستند حذف و یا تغییر پیدا كنند.
نرم افزار دیگری نیز به نام CPYNET می توانست فایل ها را از طریق شبکه به کامپیوترهای دیگری ارسال کند . تاملینسون با ترکیب این دو برنامه بود که توانست برنامه‌‌ای برای ایمیل بسازد . اما تاملینسون برای این که پیام را از یک کامپیوتر به ماشین دیگری بفرستد دو برنامه موجود را با هم ترکیب کرد، صندوق پستی هم در اصل از فایل متنی برگرفته شذه بود به زودي كاربران متوجه شدند به همان شيوه اي كه قادر به دريافت ايميل محلي بين دو كامپيوتر يكسان بودند مي توانند ايميل هايي تحت شبكه نيز دريافت نمايند.
تاملينسون براي ايجاد پست الكترونيكي دو كار بسيار مهم را انجام داد :
1) پيدا نمودن يك راه براي آدرس ايميل تحت شبكه ،او تصميم گرفت كه براي فرمت آدرس ايميل تحت شبكه از علامت @ براي ثبت نام حساب كاربر استفاده نمايد . علامتی كه در حال حاضر نيز كاربرد دارد. فرمت كلي اين علامت به صورت user@remote format می باشد. او نماد @ را از صفحه کلید کامپیوتر به معنی ارسال پیام از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر انتخاب کرد.
2) ساختن برنامه اي كه قادر به ارسال ايميل بين دو كاربر بود. اين برنامه sendmsg نام داشت.
شايد تصور كنيد اين برنامه اولين بار ارسال و دريافت داده را بين دو كاربر انجام مي داده است ،اما SendMsg تنها براي ارسال پست الكترونيكي بود و نمي توانست ايميل را دريافت نمايد و همچنين اين قابليت را نداشت كه به هنگام دليوري پيام كاربر را مطلع سازد.بنابراين از اين برنامه فقط براي ارسال ايميل استفاده كردند.
اما یكی از بزرگترین برنامه ها برای دستیابی به ایمیل برنامه Eudora بود. این برنامه برای اولین بار در سال 1988 توسط Steve Dorner رونمايي شد. Eudora اولین برنامه ایمیل بود كه دارای محیط گرافیك بود. وقتی نخستین بار منتشر شد مجانی بود با این وجود, وقتی كه توسط Qualcomm ( يك شركت آمريكايي مي باشد كه در زمينه طراحي و توليد محصولات و خدمات ديجيتال و ارتباطات راه دور فعاليت مي نمايد) در سال 1994 خریداری شد, بعنوان یك محصول تجاری مطرح گردید.
شبیه بیشتر كاربرد های وب Eudora برای چندین سال اول حكومت می كرد. سپس با پیدایش سایر برنامه های ایمیل مانند NetScape,Internet Explorer به سرعت تنزل پیدا كرد. هر دو برنامه ی ایمیل عمومی و مردمی شد. نه بخاطر اینكه آنها از Eudora بهتر بودند, بلكه به خاطر اینكه آنها مجانی بودند.